احتمالا شما نیز تا به حال در مورد وضعیت آب، کمبود آن و بحران آبی و این قبیل موارد، زیاد شنیده یا خوانده اید

واقعیت این است که در دنیای امروز، در بسیاری از نقاط، از جمله در کشور ما، آب به مساله ای مهم و چالشی حیاتی تبدیل گردیده است (بخش چرا نجات آب را ببینید). حل این مساله، چندان ساده نیست و نیاز به مجموعه ای از اقدامات دارد. بخش مهمی از راه حل و البته نه تمام آن، این است که تک تک ما، تصویری درست از موضوع آب و ابعاد مختلف آن داشته باشیم، نقش پیدا و پنهان آن را در زندگیمان لمس کنیم و در ادامه، هر کدام، سهم و نقش ویژه خود را برای کمک به حل این مسئله، در طول زندگی، ایفا کنیم.

طرح”داناب” (طرح ملی دانش آموزی نجات آب) از یازده سال پیش برای کمک به رخ دادن چنین هدفی در نظام آموزش رسمی کشور شکل گرفته و در یک مسیر پر فراز و نشیب، با همکاری انبوهی از افراد متعهد و علاقه مند تا به امروز ادامه پیدا کرده است. برای این که با داناب بیشتر آشنا شوید، شش محور زیر را با هم مرور می نماییم:

مخاطب داناب کیست؟!

داناب برای مخاطب دانش آموزان مقطع راهنمایی سابق یا متوسطه اول فعلی، تعریف شده است؛ نوجوانانی که از یک طرف، از دوران ابتدایی عبور کرده و درک بهتری از موضوعات انتزاعی مثل آب زیرزمینی دارند و از طرف دیگه هنوز بطور کامل درگیر موضوعاتی مثل کنکور و بازار کار و … نشده اند. قاعدتا این گروه، تنها بخشی از جامعه نیستند که باید با آب و نجات آب آشنا شوند، اما یکی از بهترین و مستعدترین افراد جامعه هستند و دست اندرکاران طرح امیدوارند که از طریق استمرار اجرای طرح داناب، در آینده‌ی نزدیک به نسلی آگاه، حساس و مسئولیت پذیر نسبت به آب، نزدیک شویم.

داناب از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟

داناب طرحی نظام مند است. بدین صورت  که بخش های مختلفی دارد که در کنار همدیگر طرحی منسجم را شکل داده بطوریکه تمامی بخش ها به صورت منظم و مثل حلقه های زنجیر، به دنبال هم، می آیند. این قسمت ها یا نظام های طرح داناب در شکل زیر مشخص شده اند:

آموزش های دانابی بیشتر به چه موضوعاتی می پردازند و چگونه اجرا می شود؟

آموزش های داناب، به دنبال ایجاد یک تصویر منسجم از مسئله آب و راه های کمک به نجات آن در ذهن دانش آموزان است. از آن جایی که موضوعات آبی در نواحی و استان های مختلف، متفاوت است، در کنار مسائل عمومی، موضوعات آموزشی طرح داناب در هر استان، تنظیم و بومی سازی می شود. موضوعاتی مثل آب های زیرزمینی و یا آب مجازی، از مهمترین محورهاییست که تقریبا در تمامی کشور دنبال می گردد. از سال ۱۳۹۷ نیز، هر سال، یک موضوع در میان موضوعات متنوع آبی، به عنوان موضوع کلیدی سال انتخاب شده و در هر نقطه از کشور، متناسب با مثال های محلی، مورد آموزش عمیق تر قرار می گیرد. آموزش های طرح داناب، بصورت شبکه ای و با مدلی به نام گلوله برفی منتقل می شود (تصویر زیر را ببینید)
 

البته خاطرمان باشد که داناب فقط آموزش به معنای متعارف نیست و بخشی بزرگی از آن، فعالیت های مشارکتی و … است.

چه سازمان هایی به اجرای طرح داناب کمک می کنند؟

شرکت مدیریت منابع آب ایران به عنوان متولی بخش آب کشور و از زیرمجموعه های وزارت نیرو در کنار وزارت آموزش و پرورش به عنوان مسئول و مجری نظام آموزش های رسمی، حامی و راهبر ملی طرح داناب هستند به صورتی که شرکت های آب منطقه ای و ادارات کل آموزش و پرورش در استان ها، پیشبرد عملیاتی آن را دنبال می کنند. ایده پرداز و مشاور ملی طرح سواد آبی (گروه مهندسی-اجتماعی آبانگاه) نیز مسئولیت های مرتبط با تعریف و پیشبرد ابعاد فنی و نظارتی طرح را برعهده دارد. در تعدادی از استان ها، شرکت های آب منطقه ای، از مشاوران استانی برای کمک به پیشبرد طرح، استفاده می نمایند. سازمان حفاظت محیط زیست و نیز کمیسیون ملی یونسکو در ایران، از جمله دستگاه هایی بوده اند که به رشد و بالندگی هر چه بیشتر طرح، کمک نموده اند.

طرح داناب از چه زمانی متولد شد و چگونه به طرحی ملی تبدیل شد؟!

اولین بار طرح داناب، براساس مطالعات و پژوهش های اجتماعی که نشان می داد، مخاطب دانش آموز از مناسب ترین مخاطبان برای آموزش های آبی می باشند، در استان خراسان رضوی تعریف شد و پس از موفقیت در فاز اولیه در سال ۱۳۸۹، در ۶ استان، به عنوان پایلوت های ملی توسعه پیدا کرد. براساس ارزیابی هایی که اثربخشی و کارایی طرح را نشان می داد، این طرح از سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ در تقریبا تمامی ۳۱ استان ایران تعریف می شود.

گام های بعدی چیست؟

هر ساله با جمع بندی بازخوردهای پیشبرد طرح داناب از استان های مختلف، تلاش می شود تا بهبودهایی در پیشبرد طرح برای ادامه مسیر دیده شود. متناسب با شرایط مربوط به اقدامات پیشگیرانه ناشی از شیوع ویروس کرونا (Covid-19)، طرح داناب با تمرکز بر توسعه زیرساخت های آموزش های مجازی و استفاده از ظرفیت های این حوزه، برای سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ برنامه ریزی گردیده است. جزئیات این امر در بخش شیوه‌های آموزشی در دسترس است.

 

توضیحات بیشتری در رابطه با داناب را می توانید در این جا ببیند